Scan to BIM w Polsce – wyzwania, zastosowanie i realna wartość dla branży budowlanej
Scan to BIM to proces polegający na przekształceniu danych przestrzennych pozyskanych z laserowego skanowania 3D w parametryczny model BIM (Building Information Modeling).
Skanery 3D rejestrują chmurę punktów – cyfrową reprezentację geometrii obiektu lub terenu, która po przetworzeniu w specjalistycznym oprogramowaniu staje się bazą do dalszego projektowania, analizy i zarządzania. Dzięki temu powstaje dokładna dokumentacja odwzorowująca stan rzeczywisty (as-built), którą można wykorzystać zarówno w fazie projektowej, jak i eksploatacyjnej.
Kiedy i dlaczego warto stosować Scan to BIM?
Scan to BIM znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagana jest wysoka precyzja danych oraz skuteczna współpraca międzybranżowa. W szczególności:
- Przed projektowaniem – do stworzenia rzetelnej bazy geometrycznej istniejących budynków lub terenów inwestycyjnych;
- W trakcie realizacji – dla celów kontroli jakości wykonania, weryfikacji postępów prac oraz dokumentowania kluczowych etapów;
- Po zakończeniu budowy – jako źródło danych do dokumentacji powykonawczej, planowania eksploatacji i zarządzania technicznego.
Technologia znajduje zastosowanie zarówno w nowych inwestycjach, jak i przy modernizacjach, rewitalizacjach oraz przebudowach.
Kluczowe korzyści dla uczestników procesu budowlanego
Scan to BIM wspiera wszystkie etapy procesu inwestycyjnego i przynosi realne korzyści różnym uczestnikom:
- Dla inwestora:
Pozwala na lepszą kontrolę nad zakresem prac i zgodnością wykonania z dokumentacją. Redukuje ryzyko nieprzewidzianych wydatków i błędów projektowych. Model powykonawczy (as-built) opracowany na podstawie chmury punktów to cenne narzędzie przy odbiorach i planowaniu modernizacji. - Dla architekta i projektanta:
Model opracowany na podstawie aktualnych danych pomiarowych eliminuje pracę na niedokładnych lub nieaktualnych rysunkach. Umożliwia projektowanie w kontekście rzeczywistego otoczenia, co ułatwia koordynację branż i poprawia jakość projektu. - Dla wykonawcy:
Dostęp do modelu BIM zintegrowanego z chmurą punktów pozwala na dokładne planowanie logistyki budowy oraz bieżącą weryfikację zgodności robót z założeniami projektowymi. Analiza odchyleń pozwala wcześnie wykrywać i eliminować błędy wykonawcze. - Dla zarządcy nieruchomości:
Model powykonawczy staje się fundamentem do zarządzania technicznego obiektem. Umożliwia integrację z systemami BMS (Building Management System), platformami FM oraz czujnikami IoT. Taki model ułatwia planowanie przeglądów, optymalizację kosztów i tworzenie cyfrowego bliźniaka budynku.
Wdrożenie Scan to BIM w Polsce – stan obecny i wyzwania
Polski rynek coraz śmielej korzysta z technologii Scan to BIM – szczególnie w projektach:
- przemysłowych – modernizacje hal, zakładów produkcyjnych i instalacji technologicznych;
- komercyjnych – przebudowy biurowców, hoteli, centrów handlowych;
- publicznych – inwestycje w szpitale, szkoły, budynki administracyjne, infrastrukturę komunikacyjną.
Główne wyzwania:
- Brak jednolitych standardów BIM
W Polsce nie obowiązuje jeszcze spójny krajowy standard BIM, co prowadzi do różnic w podejściu do modelowania, poziomów szczegółowości (LOD) i sposobów wymiany danych. To utrudnia płynną współpracę między inwestorem, projektantem i wykonawcą. - Ograniczone kompetencje techniczne
Wielu uczestników rynku dopiero buduje kompetencje w zakresie przetwarzania chmur punktów i pracy w środowisku BIM. Brakuje ustandaryzowanych procedur wdrożeniowych, szkoleń oraz zrozumienia wartości, jaką niesie dokładna geometria i dane obiektowe. - Postrzeganie skanowania jako kosztu dodatkowego
Skanowanie 3D bywa traktowane jako element opcjonalny, a nie strategiczna inwestycja w jakość i bezpieczeństwo realizacji. Tymczasem jego zastosowanie znacząco redukuje ryzyko błędów projektowych i wykonawczych, co finalnie przynosi oszczędności finansowe i czasowe.
Podsumowanie
Scan to BIM to jedno z kluczowych narzędzi nowoczesnego budownictwa. Oparte na dokładnych danych przestrzennych, wspiera projektowanie, realizację i zarządzanie inwestycją na każdym jej etapie. W warunkach polskich – mimo braku jeszcze ugruntowanych standardów – rośnie liczba projektów, w których technologia ta staje się nieodzowna. Kto wdroży ją odpowiednio wcześnie, zyska realną przewagę: precyzję, kontrolę i bezpieczeństwo operacyjne.