Drony i skanowanie laserowe 3D w inwentaryzacji powykonawczej (as-built)

W erze transformacji cyfrowej tradycyjne metody pomiarów i dokumentacji obiektów odchodzą w cień. Ręczne pomiary są czasochłonne, wymagają dużych nakładów pracy i często obarczone są błędami. Dziś na prowadzenie wysuwa się skanowanie laserowe 3D (TLS) oraz pomiary z wykorzystaniem dronów, które pozwalają uzyskać dane powykonawcze (as-built) w ciągu godzin, a nie tygodni. Rezultat? Mniej błędów, niższe koszty oraz chmury punktów gotowe do szybkiego modelowania BIM — skracając przygotowanie modeli z tygodni do dni.

Czym jest inwentaryzacja powykonawcza (as-built)?

Inwentaryzacja as-built to dokładny zapis obiektu lub terenu w stanie istniejącym – nie takim, jak został zaprojektowany, ale jak rzeczywiście wygląda po budowie lub modernizacji.

Zastosowania inwentaryzacji powykonawczej obejmują m.in.:

• projekty modernizacji i renowacji,
  
• zarządzanie obiektami i planowanie przestrzeni,
  
• transakcje nieruchomości i dokumentację prawną,
  
• wykrywanie kolizji w nowych projektach,
  
• weryfikację powykonawczą.
  

Dzięki TLS i dronom tygodnie pracy z taśmą mierniczą i szkicami zastępuje gęsta chmura punktów i dokumentacja fotograficzna, które umożliwiają tworzenie precyzyjnych modeli 3D, rysunków 2D oraz kompletnych dokumentacji BIM.

Skanowanie laserowe 3D (TLS) – złoty standard

TLS pozostaje najbardziej wiarygodnym narzędziem do precyzyjnej inwentaryzacji powykonawczej. Skanery statywowe lub mobilne obracają się o 360°, rejestrując miliony punktów w ciągu kilku minut.

Najlepiej sprawdza się przy:

• inwentaryzacji wnętrz, instalacji MEP, układów komunikacyjnych,
  
• dokumentacji elewacji i dachów (także wysokich obiektów),
  
• odwzorowaniu konstrukcji i detali architektonicznych,
  
• dużych terenach inwestycyjnych, kampusach, zakładach przemysłowych.
  

Dokładność i wiarygodność pomiarów TLS

Jedną z głównych zalet naziemnego skanowania laserowego (TLS) jest jego wysoka dokładność. W sprzyjających warunkach pomiarowych odchylenia rejestrowanej chmury punktów mogą wynosić jedynie kilka milimetrów. To sprawia, że TLS znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie niezbędne są dane geodezyjnej jakości – od dokumentacji elewacji i wnętrz, po monitoring deformacji czy pomiary objętości składowisk.

Badania naukowe potwierdzają tę precyzję – np. publikacja dostępna na arXiv wskazuje, że dokładność bezpośredniego pomiaru chmury punktów LiDAR można szacować na około 4 mm, co znacząco ułatwia wykorzystanie TLS w inżynierii i geodezji.

Dlaczego TLS to wybór nr 1?

• najwyższa dokładność geometryczna i możliwość kontroli tolerancji,
  
• skuteczność zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, także w miejscach bez sygnału GPS,
  
• skalowalność – od małych pomieszczeń po całe kompleksy,
  
• niezawodność w dokumentacji kolizji i weryfikacji prefabrykacji.
  

Drony w inwentaryzacji powykonawczej

Drony wyposażone w kamery RGB lub LiDAR szybko rejestrują zdjęcia i dane geoprzestrzenne z powietrza.

Najlepiej sprawdzają się przy:

• dachach, świetlikach, zadaszeniach i trudno dostępnych elementach,
  
• dużych terenach zewnętrznych – drogach, mostach, liniach kolejowych,
  
• mapowaniu topograficznym i tworzeniu ortofotomap.
  

Przykład: pojedynczy lot drona RTK pozwala zarejestrować dach i elewacje budynku komercyjnego w jednej sesji, tworząc jednolity model punktowy i ortofotomapę do planowania renowacji, najmu lub dokumentacji ubezpieczeniowej.

Główne zalety dronów:

• pokrycie setek hektarów w ciągu kilku godzin,
  
• bezpieczeństwo – brak potrzeby pracy na wysokości i w pobliżu ruchu,
  
• wysoka precyzja dzięki technologii RTK/PPK i LiDAR,
  
• znakomita skalowalność w projektach infrastrukturalnych i przemysłowych.
  

Najlepsze efekty: połączenie TLS i dronów

Na rynku amerykańskim i europejskim standardem staje się hybrydowy workflow TLS + drony. TLS zapewnia dokładność wnętrz i elewacji, a drony uzupełniają dane o dachy i otoczenie terenu.

Fuzja tych danych pozwala na:

• spójne modele 3D budynku i terenu,
  
• wysokiej jakości rysunki powykonawcze tworzone bezpośrednio z chmury punktów,
  
• cyfrowe bliźniaki (digital twins) dla modernizacji, zarządzania i eksploatacji,
  
• płynne wdrożenie danych do środowisk CAD i BIM (Revit, ArchiCAD, AutoCAD).
  

Zastosowania praktyczne

• Nieruchomości komercyjne – plany najmu, dokumentacja ubezpieczeniowa, adaptacje najemców.
  
• Renowacje i zabytki – dokumentacja elewacji, dachów, detali architektonicznych.
  
• Infrastruktura – drogi, mosty, koleje, sieci techniczne.
  
• Budownictwo mieszkaniowe – modernizacje, dokumentacja do sprzedaży, planowanie przestrzeni.
  
• Przemysł i energetyka – wykrywanie kolizji, audyty bezpieczeństwa, digital twin zakładów.
  

Format plików i integracja z oprogramowaniem

Najczęściej dostarczane pliki:

• chmury punktów – LAS, E57,
  
• modele siatkowe – OBJ, STL,
  
• rysunki 2D – DWG, PDF,
  
• modele BIM \ 3D moele – RVT (Revit), IFC, DWG (AutoCAD), PLN (ArchiCAD), SKP (SketchUp), FBX, DAE, OBJ,
  
• mapy lotnicze – ortofotomapy, numeryczne modele terenu (DEM).
  

Wyzwania i kwestie praktyczne

Choć technologie TLS i dronów dają ogromne możliwości, warto pamiętać o ograniczeniach:

• warunki atmosferyczne – drony wymagają dobrej widoczności i stabilnych wiatrów,
  
• rozmiar danych – wysokiej rozdzielczości skany generują pliki o dużej objętości,
  
• konieczność doświadczenia – potrzebni są specjaliści do rejestracji i przetwarzania danych.
  

Dlatego wybór odpowiedniego partnera jest kluczowy dla powodzenia inwestycji. ScanM2 specjalizuje się w dostarczaniu precyzyjnych pomiarów powykonawczych z wykorzystaniem dronów i skanowania laserowego 3D. Łączymy wiedzę techniczną z doświadczeniem w branży, dostarczając dane gotowe do wykorzystania w projektowaniu i BIM.

Przykład realizacji SCANM2

ScanM2 zrealizowało projekt skanowania LiDAR z drona dla inwestycji turystycznej obejmującej 100 hektarów terenu. W ciągu zaledwie 1,5 dnia powstała kompletna baza pomiarowa, a w ciągu dwóch tygodni dostarczono pełny pakiet danych: model 3D zgodny z ArchiCAD, mapy 2D z analizą wysokości i gęstości drzew oraz precyzyjne odległości od jeziora i dróg. Pozwoliło to inwestorowi zaplanować rozmieszczenie domków wypoczynkowych w sposób przyjazny dla środowiska i zgodny z wymaganiami formalnymi.

Dlaczego to ma znaczenie?

Dokładna dokumentacja powykonawcza to nie tylko wymóg formalny – to inwestycja w przyszłość projektu. Precyzyjne pomiary:

• redukują ryzyko poprawek i kosztownych błędów,
  
• ułatwiają komunikację z inwestorami i wykonawcami,
  
• zapewniają zgodność z przepisami,
  
• zwiększają wartość nieruchomości i jej transparentność.
  

Skanowanie 3D i drony to technologie, które już dziś zmieniają polską branżę budowlaną.

Podsumowanie

Drony i skanowanie laserowe 3D stały się nowym standardem w inwentaryzacji powykonawczej. Najlepsze rezultaty daje połączenie TLS i dronów – precyzyjna dokumentacja wnętrz i elewacji uzupełniona szybkim skanowaniem dachów i terenu. Rezultat? Krótsze harmonogramy, niższy koszt na metr kwadratowy oraz niezawodne dane BIM dla architektów, inwestorów i zarządców obiektów.

FAQ